Lịch sử Myanmar
by Phưn Phưn
1. CTTG 2
1.1. 1923, những người theo chủ nghĩa dân tộc ở Miến Điện đã tuyên bố đất nước độc lập dưới sự kiểm soát của Nhật Bản.
1.2. 1945, người Anh quay trở lại và đồng ý công nhận nền độc lập của Miến Điện.
1.3. 1948, hoàn toàn độc lập trở thành nước Cộng hòa với tên gọi Liên bang Miến Điện.
1.4. 1962, xảy ra tình hình chính trị căng thẳng rối loạn trong nước
1.4.1. Các chính quyền độc tài thay thế nhau cai quản Myanmar cho đến nay.
1.5. Từ năm 2011, chính quyền Myanmar đã thực hiện hàng loạt các cải cách kinh tế, chính trị nhằm đưa đất nước tiến gần hơn với chế độ dân chủ.
1.6. 2015, một cuộc bầu cử dân chủ được tổ chức
1.6.1. Quân đội Myanmar vẫn nắm giữ nhiều quyền lực chính trị.
1.7. 2020, cuộc Tổng tuyển cử Đảng Liên Đoàn quốc gia vì dân giành chiến thắng.
1.8. 1/2/2021, quân đội Myanmar tiến hành đảo chính bắt giữ bà Aung San Suu Kyi và các thành viên chính phủ khác, trao quyền cho người đứng đầu quân đội Min Aung Hlaing.
1.8.1. Ước tính gần 1 triệu người rời khỏi đất nước kể từ cuộc đảo chính.
1.9. Ngày nay, Myanmar vẫn ở trong tình trạng bất ổn chính trị, bạo lực bè phái, tham nhũng, cơ sở hạ tầng yếu kém, là một trong những nước nghèo nhất thế giới.
2. Thời kì thuộc địa
2.1. TK 17: công ty Đông Ấn của Anh đã mở rộng quyền kiểm soát tại Ấn Độ.
2.2. 1785 -1819: Triều Konbaung đã mở rộng quyền kiểm soát của mình đến vùng Aracan
2.3. 1824-1826: Cuộc chiến tranh Anh - Miến Điện lần thứ nhất diễn ra
2.3.1. Miến Điện buộc phải nhượng lại một phần lớn lãnh thổ ở bờ biển thuộc vịnh Bengal.
2.4. 1850: Cuộc chiến tranh lần thứ hai giữa Anh và Miến Điện đã diễn ra
2.4.1. Người Anh lại thắng và thu thêm các vùng hạ Miến Điện.
2.5. 1885: nhà vua Miến Điện cùng hoàng tộc bị bắt và lưu đày sang Ấn Độ.
2.6. 1886: Myanmar chính thức bị sát nhập vào Ấn Độ thuộc Anh.
2.7. CTTG2, Miến Điện trở thành một mặt trận chính tại Đông Nam Á.
3. Lịch sử ban đầu
3.1. Vào TK 2 TCN tộc người Pyu tiến vào thung lũng sông Ayeyarwaddy, thành lập nên các thành băng
3.2. Con người xuất hiện ở Myanmar từ 11.000 năm TCN
3.3. Đầu TK 9, những người Miến tiến vào định cư ở thượng lưu thung lũng Ayeyarwaddy
3.4. Trong thời kì này các thành bang Pyu liên tục bị vương quốc Nam Chiếu tấn công.
4. Vương triều Konbaung
4.1. Những năm 1720, vương quốc Taungoo bước vào giai đoạn suy tàn dần.
4.2. 1740, người Môn ở Hạ Miến Điện bắt đầu nổi dậy và tái lập vương quốc
4.3. 1752: xâm lược Thượng Miến Điện chiếm được kinh thành Ava và Taungoo bị sụp đổ.
4.4. Konbaung trổi dậy và tạo dựng một đế chế Miến Điện lớn thứ hai sau Taungoo.
4.5. 1759: Konbaung đã thống nhất toàn bộ Miến Điện, tiêu diệt hoàn toàn Hanthawaddy và đánh đuổi người Anh người Pháp.
4.6. 1763, Konbaung mở các cuộc xâm lược vào Lào.
4.7. 1767, Miến Điện tiến đánh thủ đô Ayutthaya chiếm được Thái Lan.
4.8. 1766-1769, nhà Thanh ở Trung Quốc đánh Miến Điện 4 lần nhưng đều thất bại.
4.8.1. Miến Điện mất quyền kiểm soát Ayutthaya.
4.9. TK 19, vương quốc Miến Điện trở nên suy tàn dần.
5. Vương triều Pagan
5.1. Thành lập vào năm 849-1287.
5.2. Vua Anawrahta được coi là nhà lãnh đạo quan trọng nhất, ông đã đưa đạo Phật vào Myanmar và xây dựng nhiều ngôi đền chùa ấn tượng.
5.3. 1287, vương triều này bị xâm lược bởi quân đội của nhà Minh Trung Quốc và sụp đổ hoàn toàn.
6. Thời kì chia cắt
6.1. Giữa TK 14: hình thành 4 trung tâm quyền lực lớn:Thượng Miến Điện, hạ Miến Điện, liên minh các tiểu Quốc San và Aracan.
6.1.1. Vương quốc Ava ở Thượng Miến Điện thành lập năm 1364.
6.1.2. Vương quốc Hanthawaddy ở hạ Miến Điện thành lập năm 1287.
6.1.3. Liên minh các tiểu quốc San thống trị phần lớn vòng cung phía bắc đến phía đông của Miến Điện.
6.1.4. Vương quốc Aracan ở phía tây Miến Điện giáp với Ấn Độ.
6.2. Những năm 1480: hình thành vương quốc Ava.
7. Vương triều Taungoo:
7.1. 1480: Vương quốc Ava tan rã
7.2. 1510: Vương quốc Taungoo tuyên bố độc lập khỏi Ava
7.3. 1527: các liên minh tiểu quốc chinh phục Ava => nhiều người tị nạn chạy trốn đến Taungoo => thống nhất đế chế Pagan, xâm lược Lan Xang, Ayutthaya
7.4. 1581-1597: sụp đổ đế chế Pagan
7.5. 1650: tái xây dựng lại đế chế thành công tồn tại đến thế kỷ 19
7.5.1. thay đổi các chính sách của đất nước.